Unlock the Power of Lifelong Learning ด้วย 4 นิสัยรักการเรียนรู้
ในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในปัจจุบัน Lifelong Learning หรือการเรียนรู้ตลอดชีวิตไม่ใช่เพียงทางเลือก แต่เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับความสำเร็จและการพัฒนาตนเอง ความสำคัญของการเรียนรู้และการฝึกฝนทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิตจะช่วยให้เราพร้อมรับมือกับความท้าทายใหม่ ๆ เพิ่มพูนทักษะ และเปิดโอกาสให้ตนเองอย่างไม่มีที่สิ้นสุด
ในบทความนี้ ทีมดิสรัปท์จะพาทุกคนไปสำรวจว่าทำไมการเรียนรู้ตลอดชีวิตจึงเป็นขั้นสูงสุดของการเรียนรู้ที่คนเราต้องเป็น Lifelong Learner เรียนรู้อยู่ตลอด พร้อมแนะนำ 4 ตัวอย่างนิสัยสำคัญที่จะช่วยปลดล็อกพลังแห่ง Lifelong Education ซึ่งจะเป็นกุญแจสำคัญในการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องและประสบความสำเร็จในยุคแห่งความไม่แน่นอนที่ทุกอย่างเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา
Highlight
- Lifelong Learning คือการเรียนรู้ตลอดชีวิต เป็นแนวคิดที่ส่งเสริมการแสวงหาความรู้และพัฒนาทักษะอย่างต่อเนื่อง ซึ่งมีความสำคัญต่อการพัฒนาตนเอง ความก้าวหน้าในอาชีพ การมีส่วนร่วมทางสังคม และการเติบโตทางเศรษฐกิจ
- Lifelong Learning ประกอบด้วย 3 ขั้นตอนหลัก: Learn (เรียนรู้) Unlearn (ละทิ้งสิ่งที่ไม่จำเป็น) และ Relearn (เรียนรู้ใหม่)
- ทักษะที่ก่อให้เกิด Lifelong Learning ประกอบด้วย การปรับตัว การทำงานร่วมกับผู้อื่น การสื่อสาร ความคิดสร้างสรรค์ การคิดเชิงวิพากษ์ ความอยากรู้อยากเห็น การจัดการข้อมูล ภาวะผู้นำ และการแก้ปัญหา
Lifelong Learning คือ การเรียนรู้ตลอดชีวิต หรือที่บางครั้งเรียกว่า Lifelong Education ซึ่งก็คือแนวคิดและทัศนคติที่ดีที่ส่งเสริมให้แสวงหาความรู้และพัฒนาทักษะอย่างต่อเนื่องตลอดช่วงชีวิต ซึ่งเป็นแนวคิดและทัศนคติที่ดีที่ส่งเสริมให้แสวงหาความรู้และพัฒนาทักษะอย่างต่อเนื่องตลอดช่วงชีวิต
การเรียนรู้ตลอดชีวิต คือ การเรียนรู้ที่ไม่จำกัดเพียงแค่ในระบบโรงเรียนหรือมหาวิทยาลัย แต่ยังรวมถึงการเรียนรู้จากประสบการณ์ การฝึกอบรม และการพัฒนาตนเองในรูปแบบต่าง ๆ ด้วย ในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในปัจจุบัน การเรียนรู้ตลอดชีวิตไม่ใช่เพียงทางเลือก แต่เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับความสำเร็จ ความสำคัญของการเรียนรู้และทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิตจะช่วยให้เราพร้อมรับมือกับความท้าทายใหม่ ๆ โดยเฉพาะการปฏิวัติทางเทคโนโลยีที่ขับเคลื่อนด้วย AI ซึ่งส่งผลกระทบต่อตลาดแรงงานอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
ทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิต ประกอบด้วย 3 ขั้นตอนหลัก ได้แก่
- Learn: การเรียนรู้ที่เกิดขึ้นตั้งแต่เกิด เป็นพื้นฐานสำคัญในการสร้างองค์ความรู้และทักษะต่าง ๆ
- Unlearn: การละทิ้งสิ่งที่เคยรู้มาว่าเป็นจริง เพราะปัจจุบันด้วยสถานการณ์ที่เปลี่ยนไป สิ่งเหล่านี้อาจจะไม่จริงแล้วก็ไม่เป็นไร การ Unlearn ช่วยให้เราเปิดใจรับความรู้ใหม่ ๆ
- Relearn: การเรียนรู้สิ่งที่เราเคยรู้ด้วยมุมมองใหม่ หรือเรียนรู้ทักษะใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้น ช่วยให้เราปรับตัวและพัฒนาตนเองได้อย่างต่อเนื่อง
การเรียนรู้ตลอดชีวิต หรือที่หลายคนรู้จักในชื่อ Lifelong Learning มีความสำคัญอย่างยิ่งในโลกปัจจุบัน และถือเป็นขั้นสูงสุดของการเรียนรู้ที่จะนำไปสู่การพัฒนาตนเองอย่างยั่งยืน ความสำคัญของ Lifelong Learning มีอะไรบ้าง? เรามาดูกันเลย
- การพัฒนาตนเอง: Lifelong Learning คือ กระบวนการที่ช่วยส่งเสริมความอยากรู้อยากเห็นในสิ่งต่าง ๆ พัฒนาทักษะการคิดเชิงวิพากษ์ (critical thinking) การสื่อสาร (communication) และการแก้ปัญหา (problem solving) และยกระดับคุณภาพชีวิตโดยรวม
- ความก้าวหน้าในอาชีพ: การศึกษาตลอดชีวิต คือ การพัฒนาทักษะและความเชี่ยวชาญใหม่ ๆ อย่างต่อเนื่อง ช่วยให้เราทันต่อการเปลี่ยนแปลงในสาขาอาชีพ สามารถเข้าถึงโอกาสที่มาถึงได้อย่างทันท่วงที ตัวอย่างเช่น ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น เพิ่มโอกาสในการเลื่อนตำแหน่ง หรือเปลี่ยนสายงานที่กำลังเป็นที่นิยมได้
- การมีส่วนร่วมทางสังคม: Lifelong Education หมายถึง กระบวนการเรียนรู้ที่ช่วยให้ผู้คนสร้างความสัมพันธ์ทางสังคม มีส่วนร่วมในกิจกรรมชุมชน และกิจกรรมพลเมือง นำไปสู่การเรียนรู้ไม่มีที่สิ้นสุดผ่านประสบการณ์ที่หลากหลาย
- การเติบโตทางเศรษฐกิจ: ทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิตช่วยพัฒนาแรงงานให้มีการศึกษาและทักษะสูง สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ส่งผลให้ผลิตภาพโดยรวมของเศรษฐกิจสูงขึ้น นำไปสู่ไอเดียและนวัตกรรมใหม่ ๆ ที่เพิ่มสมรรถภาพการผลิตของประเทศทำให้ไทยสามารถเข้าไปแข่งขันในตลาดโลกได้
Lifelong Learning ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในห้องเรียนหรือการท่องจำข้อมูล แต่เป็นกระบวนการที่ลึกซึ้งกว่านั้น คือการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของเราอย่างต่อเนื่อง ผ่านการรับรู้ข้อมูลข่าวสาร ความรู้ ทักษะ และประสบการณ์ใหม่ ๆ ตลอดชีวิต
เป้าหมายสูงสุดของการเรียนรู้ตลอดชีวิต คือการสร้าง “Lifelong Learner” หรือ "ผู้เรียนรู้ตลอดชีวิต" ที่มีความสามารถในการเรียนรู้ด้วยตนเองอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะอยู่ในช่วงวัยใด ผ่านรูปแบบการเรียนรู้ที่หลากหลาย ทั้งการเรียนในสถาบัน (formal learning) และการเรียนรู้ด้วยตนเอง (informal learning) เช่น การอ่านหนังสือ การฝึกฝนทักษะใหม่ ๆ หรือการเรียนรู้จากประสบการณ์ตรง สิ่งสำคัญคือการเรียนรู้เหล่านี้ต้องยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง และเปิดโอกาสให้ทุกคนเข้าถึงได้
ผู้เรียนมีบทบาทสำคัญในการกำหนดทิศทางการเรียนรู้ของตนเอง โดยสามารถเลือกแหล่งเรียนรู้และวิธีการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับตนเองได้ การเรียนรู้แบบ Active Learning หรือการเรียนรู้เชิงรุก ที่เน้นการลงมือปฏิบัติและการคิดวิเคราะห์ จะช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจและจดจำเนื้อหาได้ดีขึ้น
สรุปแล้วการเรียนรู้ตลอดชีวิตคือการเดินทางที่ไม่มีจุดสิ้นสุด เป็นการเปิดโอกาสให้เราได้พัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง และสามารถปรับตัวเข้ากับการเปลี่ยนแปลงของโลกได้อย่างมีประสิทธิภาพ
Lifelong Learning คือ แนวคิดแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิต ที่เน้นความสำคัญของการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง เพื่อรับมือกับความท้าทายและการเปลี่ยนแปลงในโลกปัจจุบัน การศึกษาตลอดชีวิต คือ กระบวนการที่ไม่มีที่สิ้นสุด ซึ่ง Lifelong Learning หมายถึง การเป็นผู้เรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ ที่จำเป็นต้องมีทักษะหลายด้านประกอบกัน
การเรียนรู้ตลอดชีวิต มีอะไรบ้าง? ทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิตที่สำคัญไม่เพียงแต่ช่วยในการเรียนรู้เท่านั้น แต่ยังเป็นขั้นสูงสุดของการเรียนรู้ที่จำเป็นในการทำงานและการใช้ชีวิตในยุคปัจจุบัน ตัวอย่างทักษะสำคัญที่ประกอบเป็น Lifelong Education มีดังนี้
Adaptability (ความสามารถในการปรับตัว)
Lifelong Learner ต้องปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อม เทคโนโลยี และข้อมูลใหม่ ๆ อยู่เสมอ การปรับตัวทำให้เราสามารถยอมรับการเปลี่ยนแปลงและนำความรู้ใหม่ไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การเรียนรู้และนำเทคโนโลยีใหม่มาใช้ในการทำงาน เพื่อให้ทำงานได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
Collaboration (ทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่น)
การเรียนรู้มักเป็นกิจกรรมทางสังคม ความสามารถในการทำงานร่วมกับผู้อื่น แบ่งปันความรู้ เรียนรู้จากมุมมองที่หลากหลาย รวมถึงมี Collaboration Skill คือสิ่งสำคัญเพื่อให้เกิดการเติบโต เช่น การทำงานเป็นทีม แบ่งงานและรับผิดชอบหน้าที่ของตนเองได้ พร้อมทั้งคอยแบ่งปันกับเพื่อน ๆ ในทีม
Communication (ทักษะการสื่อสาร)
การเรียนรู้มักเป็นกิจกรรมทางสังคม การมีทักษะการสื่อสาร ความสามารถในการทำงานร่วมกับผู้อื่น แบ่งปันความรู้ และเรียนรู้จากมุมมองที่หลากหลายเป็นกุญแจสำคัญสู่การเติบโตทั้งส่วนตัวและวิชาชีพตลอดชีวิต ความสามารถในการถ่ายทอดความคิด ข้อมูล และความรู้สึกได้อย่างชัดเจนและมีประสิทธิภาพ ทั้งการพูดและการเขียน เช่น Project Manager ที่สามารถอธิบายแผนงานให้ทีมเข้าใจได้อย่างชัดเจน
Creativity (ความคิดสร้างสรรค์)
การมีความคิดสร้างสรรค์ช่วยให้ผู้เรียนรู้ตลอดชีวิตสามารถสำรวจแนวคิดใหม่ ๆ สร้างนวัตกรรม และค้นหาวิธีการใหม่ ๆ ในการแก้ปัญหา ทำให้การเรียนรู้มีความเป็นพลวัตและน่าสนใจมากขึ้น
Critical Thinking (การคิดเชิงวิพากษ์)
การประเมินข้อมูลอย่างมีวิจารณญาณช่วยให้ผู้เรียนแยกแยะแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ วิเคราะห์ข้อมูล และสร้างข้อสรุปที่มีเหตุผล ซึ่งสำคัญมากในการจัดการกับข้อมูลจำนวนมหาศาลที่มีอยู่
Curiosity (ความอยากรู้อยากเห็น)
การเรียนรู้ตลอดชีวิตขับเคลื่อนด้วยความต้องการภายในที่จะสำรวจ ตั้งคำถาม และแสวงหาความรู้ใหม่ ความอยากรู้อยากเห็นทำให้กระบวนการเรียนรู้ดำเนินต่อไป หมั่นปลูกฝังความสงสัยใคร่รู้และความกระตือรือร้นที่จะเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ในตัวเองเสมอ โดยการตั้งคำถามว่า “ทำไม” และ “อย่างไร” เกี่ยวกับสิ่งรอบตัว
Information Management (การจัดการข้อมูล)
ในยุคที่ข้อมูลรอบตัวนั้นท่วมท้นไปหมด การเรียนรู้ตลอดชีวิตจึงไม่ใช่แค่การหาความรู้ใหม่ ๆ เพียงอย่างเดียว แต่ยังรวมถึงการจัดการข้อมูลที่ได้มานั้นอย่างมีประสิทธิภาพ ด้วยการจัดระเบียบข้อมูลที่ดีจะช่วยให้เราสามารถเข้าถึงความรู้ที่เคยเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็ว และนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพ เปรียบเสมือนการมีห้องสมุดส่วนตัวที่สามารถค้นหาหนังสือเล่มโปรดได้ตลอดเวลา
Leadership (ภาวะผู้นำ)
Lifelong Learner มักเป็นผู้นำในการพัฒนาตนเองและสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้อื่นเรียนรู้ ทักษะการเป็นผู้นำช่วยในการสร้างแรงจูงใจให้ตนเองและผู้อื่นในการแสวงหาการศึกษาอย่างต่อเนื่อง เช่น หัวหน้าทีมที่สามารถสร้างแรงจูงใจให้ลูกทีมใฝ่เรียนรู้ และทำงานแบบมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
Problem Solving (การแก้ปัญหา)
ความสามารถในการระบุปัญหา วิเคราะห์สาเหตุ และหาวิธีแก้ไขอย่างเป็นระบบ ตัวอย่างเช่น วิศวกรที่สามารถวิเคราะห์และแก้ไขข้อบกพร่องในระบบการผลิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ
นอกจากนี้ ทักษะการบริหารเวลาก็เป็นอีกหนึ่งทักษะสำคัญที่ช่วยให้การเรียนรู้ตลอดชีวิตมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยช่วยให้สามารถจัดสรรเวลาสำหรับการเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้อย่างเหมาะสม ควบคู่ไปกับการทำงานและภาระหน้าที่อื่น ๆ ในชีวิต
การพัฒนาทักษะเหล่านี้อย่างต่อเนื่องจะช่วยให้เราเป็น “Lifelong Learner” ที่สามารถปรับตัวและเติบโตได้ในทุกสถานการณ์ ไม่ว่าโลกจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร
การจะเป็น Lifelong Learner หรือผู้เรียนรู้ตลอดชีวิต นั้นไม่ใช่เรื่องยากเกินความพยายามของเราแน่นอน ทีม Disrupt ขอพาสำรวจ 4 เทคนิคสำคัญที่จะช่วยสร้าง Lifelong Learning ของคุณได้แบบง่าย ๆ
Growth Mindset
การเรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong Learning) เริ่มต้นจากการมี Growth Mindset หรือกรอบความคิดที่เชื่อว่าความสามารถและความฉลาดสามารถพัฒนาได้ผ่านความพยายาม การเรียนรู้ และประสบการณ์ ซึ่งถือเป็นทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิตที่สำคัญ ผู้ที่มี Growth Mindset จะพร้อมเรียนรู้และปรับตัวในทุกสถานการณ์ เชื่อว่าตนเองสามารถพัฒนาได้แม้จะไม่เก่งในตอนแรก ต่างจาก Fixed Mindset ที่เชื่อว่าความสามารถเป็นสิ่งตายตัว ความสำคัญของการพัฒนาตนเองผ่าน Growth Mindset คือการที่เรากล้าเผชิญความท้าทายและมองความล้มเหลวเป็นโอกาสในการเรียนรู้
Self-learning
Lifelong Education หรือการศึกษาตลอดชีวิต มีหัวใจสำคัญอยู่ที่ Self-learning หรือการเรียนรู้ด้วยตนเอง ซึ่งเป็นกระบวนการที่ผู้เรียนควบคุมการเรียนรู้ของตนเอง โดยกำหนดเป้าหมาย วิธีการ และเวลาในการเรียนรู้ที่เหมาะสม การเรียนรู้ตลอดชีวิต คือ การพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องโดยไม่มีที่สิ้นสุด ผ่านวิธีการที่หลากหลาย เช่น การอ่านหนังสือ การเรียนออนไลน์ การจดบันทึก หรือการแลกเปลี่ยนความรู้กับผู้อื่น
ตัวอย่างของการเรียนรู้ตลอดชีวิตเริ่มได้จากการรู้จักตนเอง สังเกตว่าเราเรียนรู้ได้ดีที่สุดในสภาพแวดล้อมและช่วงเวลาแบบไหน ขั้นสูงสุดของการเรียนรู้คือการเข้าใจรูปแบบการเรียนรู้ของตนเอง ไม่ว่าจะเป็นแบบภาพ (visual) เสียง (auditory) การอ่าน/เขียน (read/write) หรือการเคลื่อนไหว (kinesthetic) จากนั้นวางแผนการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับสไตล์ของตน สร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม และให้รางวัลตัวเองเมื่อบรรลุเป้าหมาย เพื่อสร้างแรงจูงใจในการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง
Active Learning
Lifelong Learning หมายถึง การเรียนรู้อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต โดย Active Learning เป็นหนึ่งในทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิตที่สำคัญ เน้นการลงมือปฏิบัติจริงมากกว่าการรับความรู้แบบท่องจำ การเรียนรู้ตลอดชีวิต คือ กระบวนการที่ช่วยให้เราเข้าใจและจดจำได้ลึกซึ้งผ่านการใช้ทั้งความคิดและการลงมือทำ ความสำคัญของการเรียนรู้แบบ Active Learning อยู่ที่การเชื่อมโยงความรู้เดิมกับความรู้ใหม่ และการประยุกต์ใช้ในสถานการณ์จริง เช่น การทำเวิร์กช็อป หรือการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ซึ่งกระตุ้นการคิดวิเคราะห์อย่างลึกซึ้ง
Learning Motivation
การศึกษาตลอดชีวิต คือ การเรียนรู้ที่เริ่มจากความสนใจและแรงบันดาลใจส่วนตัว การเรียนรู้ตลอดชีวิต มีอะไรบ้าง? เริ่มจากการค้นหาสิ่งที่เราชอบและดำดิ่งลงไปในความสนใจนั้น ตัวอย่างการเรียนรู้ตลอดชีวิตที่เห็นได้ชัดคือการที่คนชอบดูซีรีส์ย้อนยุคแล้วสนใจศึกษาประวัติศาสตร์ แฟชั่น และวิถีชีวิตในอดีต นี่คือการเรียนรู้ไม่มีที่สิ้นสุดที่เกิดจากความสนใจส่วนตัว
ความสำคัญของการพัฒนาตนเองผ่านการเรียนรู้มีหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นการท่องเที่ยวเพื่อเปิดมุมมองใหม่ หรือการเข้าร่วมคอมมูนิตี้เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ ขั้นสูงสุดของการเรียนรู้คือการที่คุณกลายเป็น Lifelong Learner โดยธรรมชาติ พร้อมที่จะเติบโตและพัฒนาตัวเองอยู่เสมอ เพราะการเรียนรู้ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตที่ทั้งสนุกและน่าตื่นเต้น
Lifelong Learning ไม่ใช่แค่คำคุ้นหู แต่เป็นทักษะสำคัญที่ทุกคนต้องมีในยุคที่โลกเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและคาดเดาไม่ได้ (disruptive change) ยิ่งในปัจจุบัน การเรียนรู้ด้วยตนเองกลายเป็นเรื่องง่ายดายเพียงปลายนิ้ว ด้วยแหล่งความรู้มากมายบนโลกออนไลน์ที่เราสามารถเข้าถึงได้ทุกที่ ทุกเวลา แต่กุญแจสำคัญอยู่ที่การรู้จัก “วิธีการเรียนรู้” “การเข้าถึงแหล่งเรียนรู้” และที่สำคัญที่สุดคือ “การพัฒนาคุณลักษณะการเป็น Lifelong Learner”
การเป็น Lifelong Learner ไม่ได้เกิดขึ้นชั่วข้ามคืน แต่ต้องได้รับการบ่มเพาะตั้งแต่เด็ก เพื่อปลูกฝังนิสัยรักการเรียนรู้ให้ติดตัวไปตลอดชีวิต นี่คือเหตุผลที่ Disrupt ได้พัฒนาโปรแกรม Corporate Learning ที่ออกแบบมาเพื่อสร้างวัฒนธรรมแห่งการเรียนรู้ในองค์กร เราเชื่อว่าการสร้าง Lifelong Learners ไม่เพียงแต่จะช่วยพัฒนาบุคลากร แต่ยังเป็นการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันขององค์กรในระยะยาว
ด้วยเครื่องมือและกลยุทธ์ที่เราพัฒนาขึ้น คุณสามารถปลดล็อกศักยภาพของทีมและองค์กร สร้างสภาพแวดล้อมที่กระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง และเตรียมพร้อมรับมือกับความท้าทายในอนาคต ไม่ว่าโลกจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร ผู้ที่มีทักษะ Lifelong Learning จะเป็นผู้ที่พร้อมปรับตัวและก้าวไปข้างหน้าเสมอ
พร้อมแล้วหรือยังที่จะพาองค์กรของคุณก้าวสู่การเป็น Learning Organization? ติดต่อ Disrupt วันนี้ เพื่อเริ่มต้นการเดินทางสู่การเป็นผู้นำในโลกแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิต เพราะเราเชื่อว่า “การเรียนรู้ไม่มีวันสิ้นสุด และความสำเร็จก็เช่นกัน”
References
